Το 2021 είναι μια ιστορική χρονιά, καθώς συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η πανδημία δε μας επιτρέπει να τιμήσουμε τους ήρωες της Εθνικής Παλιγγενεσίας, κατά τον προσήκοντα τρόπο και με την αρμόζουσα μεγαλοπρέπεια. Ωστόσο -παρά τα μέτρα και τους περιορισμούς λόγω covid- οργανώθηκαν σε όλη τη Χώρα σημαντικές εκδηλώσεις τιμής των αγώνων του Έθνους και ήδη γράφτηκαν πολλά, όχι μόνο για τα ιστορικά γεγονότα, αλλά κυρίως για το νόημα της Επανάστασης και τη σημασία της στη διαμόρφωση του Ελληνικού Κράτους.

Φυσικά μια επισκόπηση των σχετικών κειμένων στο διαδίκτυο καταδεικνύει τον πλουραλισμό των απόψεων που διατυπώνονται, τις έντονες διαφωνίες ιστορικών, κοινωνιολόγων και λοιπών πολιτικολογούντων και την ιδεολογική ρευστότητα που επικρατεί ακόμα και στην κορυφαία ιστορική διαδρομή των ετών, λίγο πριν και λίγο μετά το 1821, που θα έπρεπε να μας ενώνει όλους. Έτσι, χάρη σ’ αυτόν τον πλουραλισμό απόψεων που η Δημοκρατία μας, επιτρέπει, ενισχύει και ενίοτε επιβάλλει, μπορεί κάθε Έλληνας να επιλέξει εκείνα τα στοιχεία της Επανάστασης που τον εκφράζουν: Για κάποιους, οι Ραγιάδες, μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς ξεσηκώθηκαν και μόνοι τους κατατρόπωσαν την πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Για άλλους η Ελληνική Επανάσταση ήταν απότοκο του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Για κάποιους η Εκκλησία είχε καθοριστική συμβολή στον Αγώνα, ενώ για κάποιους άλλους ουσιαστικό ρόλο διαδραμάτισε ο ξένος παράγοντας. Για πολλούς η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους και η αναγνώριση του από τη Διεθνή Κοινότητα ήταν το σπουδαιότερο επίτευγμα του ξεσηκωμού, ενώ μερικοί εστιάζουν στον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε μόλις δύο χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης, για να αναδείξουν τα ελαττώματα της Φυλής. Έκαστος εξ’ ημών μπορεί να επιλέξει σε ποιο από τα στοιχεία της Επανάστασης επιθυμεί να εστιάσει.

Προσωπικά, επιλέγω να σταθώ στο στίχο του μεγάλου ποιητή Ανδρέα Κάλβου: «θέλει Αρετήν και Τόλμην η Ελευθερία». Και αυτό γιατί η επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης μπορεί να ήταν πολυπαραγοντική, αλλά τίποτα καλό δε θα συνέβαινε, αν οι Έλληνες της εποχής δεν επεδείκνυαν «Αρετήν» και «Τόλμην».

Η Αρετή ήταν αυτή που απέτρεψε τον αφανισμό του Ελληνικού Έθνους, όταν επί 400 χρόνια δεν υπήρχε Ελληνικό Κράτος. Η Αρετή ήταν αυτή που κράτησε βαθιά και αλώβητη την έννοια της Ελληνικής Πατρίδας, αυτή που λειτούργησε τα κρυφά σχολειά, κρατώντας ζωντανή τη γλώσσα μας, αυτή που οδήγησε στη μυστική επί χρόνια δράση της Φιλικής Εταιρίας και στην πίστη των μελών της προς την «Αόρατο Αρχή».

Και η Τόλμη των στρατιωτικώς ανοργάνωτων Ελλήνων της εποχής, ήταν αυτή που χάρισε τις νίκες στα Δερβενάκια, στο Βαλτέτσι και στα υπόλοιπα σημεία της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας. Η Ελληνική Τόλμη που αψήφησε το Δράμαλη και τον Ιμπραήμ, που οδήγησε τον Αθανάσιο Διάκο στην Αλαμάνα και τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι.

Η Αρετή και η Τόλμη οδήγησαν στην Ελευθερία. Αυτές όπλισαν με αυτοθυσία τους Έλληνες, τους έκαναν να αντέξουν τα δεινά της σκλαβιάς, ενέπνευσαν τους Ευρωπαίους λόγιους, στρατολόγησαν Φιλέλληνες, κινητοποίησαν τις Μεγάλες Δυνάμεις της Εποχής και εν τέλει οδήγησαν στη διάσωση του Έθνους, στην ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, στην ψήφιση Ελληνικού Συντάγματος. Γι’ αυτήν την Ελληνική Αρετή και Τόλμη μίλησα στον 8χρόνο γιο μου, προσπαθώντας να του δώσω να καταλάβει τι γιορτάζουμε φέτος.

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση, εύλογα γεννάται η συζήτηση αναφορικά με την Ελλάδα του 2021 και τις ομοιότητες που εμφανίζουν οι δύο εποχές. Το 2021 μας βρίσκει σε περίοδο μεγάλης έντασης με την Τουρκία, με το Κράτος μας να πιέζεται από τις μεταναστευτικές ροές, με την κοινωνία να δοκιμάζεται οικονομικά από τις συνέπειες της πανδημίας, με τον ξένο παράγοντα να καθορίζει εξελίξεις, με την έννοια της Ελευθερίας επικαιροποιημένη να αποτελεί θέμα συζήτησης. Κατά κάποιον τρόπο υπάρχουν ομοιότητες των δύο εποχών και αυτή η διαπίστωση οδηγεί στην ανάγκη να επιδείξουμε και σήμερα την Αρετή και την Τόλμη των προγόνων μας στη σύγχρονη εκδοχή τους.

Αρετή στην Ελλάδα του 2021 σημαίνει περισσότερη Δημοκρατία, διατήρηση και βελτίωση της έννοιας του Κράτους Δικαίου, άμεμπτη λειτουργία των Θεσμών, χρηστή άσκηση εξουσίας, ισότιμη αντιμετώπιση των πολιτών ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας ή άλλων επιλογών των, απονομή δικαιοσύνης, επένδυση στην παιδεία.

Τόλμη στην Ελλάδα του 2021 σημαίνει διατήρηση της εδαφικής μας ακεραιότητας, αδιαπραγμάτευτα κυριαρχικά δικαιώματα του Κράτους, αμυντική θωράκιση και άρτια οργάνωση του στρατού, ευρεία Συνταγματική Αναθεώρηση, καινοτόμες μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ανάδειξη καλών πρακτικών σε όλους τους τομείς της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Για να επιδείξουμε όμως, ως Έλληνες, τέτοια χαρακτηριστικά, πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε την ιστορία μας. Να θυμόμαστε και να τιμούμε τους νεκρούς μας, αφού η πορεία ενός Έθνους περιλαμβάνεται σ’ αυτούς. Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί την κορωνίδα της ιστορικής μας εξέλιξης και τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν γι’ αυτήν. Η Επανάσταση συνιστά καταστατικό στοιχείο της Ελληνικής Ιστορίας και κομμάτι της Παγκόσμιας Ιστορίας. Ο Γιώργος Σεφέρης έγραψε: «Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν, είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον». Η Ελλάδα του σήμερα λοιπόν, πρέπει να διατηρεί συνεχώς αναμμένο το Φως, που της χάρισαν ο Κολοκοτρώνης και η παρέα του με τη θυσία τους.

Χρόνια Πολλά!!!

Ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου

Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Χρήστος Θ. Παπαθεοδώρου