Του Πρακτικού 21 / 2011 συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου
Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης
-------------------------------
Αριθ. Απόφασης 301 / 2011
-------------------------------
ΠΕΡΙΛΗΨΗ : «Προβλήματα Εφαρμογής του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου – Ειδική Έκθεση (άρ.179, παρ.4 του Ν.3852/10».
Στην Κομοτηνή σήμερα 24 Οκτωβρίου 2011 ημέρα Δευτέρα και ώρα 17.30, στην αίθουσα συνεδριάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης, απουσία του Περιφερειάρχη Αριστείδη Γιαννακίδη και του Αντιπεριφερειάρχη της Π.Ε. Ξάνθης Καραλίδη Φώτη για υπηρεσιακούς λόγους, παρουσία των Αντιπεριφερειαρχών: Δαμιανίδη Παύλου της Π.Ε. Ροδόπης, Ξανθόπουλου Ιωάννη της Π.Ε. Δράμας, Νικολάου-Μαυρανεζούλη Γεωργίας της Π.Ε. Έβρου, Γρανά Αρχέλαου της Π.Ε. Καβάλας, που κλήθηκαν νόμιμα σύμφωνα με το άρθρο 167 παρ. 4 του N. 3852/2010, συνήλθε σε δημόσια τακτική Συνεδρίαση το Περιφερειακό Συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης μετά από την Δ.Δ.οικ.4443/18-10-2011 έγγραφη πρόσκληση του Προέδρου του, που επιδόθηκε σε κάθε Περιφερειακό Σύμβουλο, σύμφωνα με το άρθρο 167 παρ. 2 του Ν. 3852 /2010 .
ΠΑΡΟΝΤΕΣ:
1. Μιχαηλίδης Κωνσταντίνος , Πρόεδρος
2. Μαρκόπουλος Θεόδωρος , Αντιπρόεδρος
3. Ζαγναφέρης Κωνσταντίνος , Γραμματέας
ΤΑ ΜΕΛΗ:
1.Χουσεϊν Ερτζάν |
23. Ματζιάρης Αντώνιος |
2.Σαλήμ Σεβγκή |
24. Σερεφιά Σουλτάνα |
3.Νικολαϊδης Ιωάννης |
25. Παπαδόπουλος Στυλιανός |
4.Ούστογλου Γεώργιος |
26. Πατήρας Νικόλαος |
5.Μουμίν Καάν |
27. Καραβάς Κωνσταντίνος |
7. Βαβίας Σταύρος |
29. Μπαλίκας Ανδρέας |
8. Πουρνάρα Μαρίκα |
30. Μιχελής Κωνσταντίνος |
9. Χριστοδουλίδης Γεώργιος |
31. Γαλαζούλας Χρήστος |
10. Τσαλδαρίδης Αναστάσιος |
32. Χατζή Μεμίς Τουρκές |
11. Xαϊτίδης Δημήτριος |
33. Παπαδόπουλος Κίμων |
12. Γερομάρκος Γεώργιος |
34.Μωϋσίδης Παναγιώτης |
13. Σιακήρ Αϊχάν |
35.Τρέλλης Χρήστος |
14. Κεφαλίδου Ανδρονίκη |
36.Ποτόλιας Χρήστος |
15. Παπαθανάκης Σταύρος |
37. Χαρίτου Δημήτριος |
16.Ουζούν Ιρφάν |
38. Μακρής Αθανάσιος |
17. Παπακοσμάς Κωνσταντίνος |
|
18. Τσολάκ Σουάτ |
|
19. Γκουγκουσκίδου Μαρία |
|
20. Κανελάκης Ιωάννη |
|
ΑΠΟΝΤΕΣ:
ΤΑ ΜΕΛΗ
1. Σαλτούρος Δημήτριος 2. Μαραγκού Γεωργία 3. Παπαδόπουλος Χρυσόστομος 4. Τσούλου-Τσαγκαλίδου Συρματένια 5. Παυλίδης Γεώργιος |
6. Καβαρατζής Σταύρος 7. Μπαράν Μπουρχάν 8. Πατακάκης Ανάργυρος 9. Ζησίμου Γεώργιος-Παύλος 10. Αραμπατζής Αθανάσιος |
Χρέη υπηρεσιακής γραμματέως άσκησε η υπάλληλος της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης κα Καμπάνταη Δουκένη.
Αφού διαπιστώθηκε απαρτία διότι σε σύνολο 51 μελών ήταν παρόντα τα 41 μέλη, άρχισε η συζήτηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης.
Εισηγούμενος το πρώτο θέμα της ημερήσιας διάταξης ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης της ΠΑΜΘ, κ. Λάζαρος Τσακμακίδης θέτει υπόψη των μελών του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης την αριθμ.1590/13-05-2011 Ειδική Έκθεση του άρθρου 179, παρ.4 του Ν.3852/2010 με θέμα: «Προβλήματα εφαρμογής του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου», το οποίο αναφέρει τα εξής:
Α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στις 31-3-2011 ανακοινώθηκε από τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ κ. Ν. Σηφουνάκη η αναθεώρηση των Περιφερειακών πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ).
Ήδη έχουν γίνει οι σχετικές προκηρύξεις για την ανάδειξη των μελετητών και αναμένεται η τελική επιλογή και η υπογραφή των οικείων συμβάσεων εντός του θέρους του τρέχοντος έτους.
Ο χρόνος εκπόνησης των μελετών υπολογίζεται στους 10 μήνες, αναλυόμενος σε 5 μήνες για την πρώτη φάση της αξιολόγησης και 5 μήνες για την πρόταση επικαιροποίησης. Ενδιαμέσως των δύο ως άνω φάσεων, παρεμβάλλεται τρίμηνη περίοδος διαβούλευσης, κατά την οποία τα Περιφερικά Συμβούλια θα κληθούν να γνωμοδοτήσουν, υποβάλλοντας τις δικές τους παρατηρήσεις.
Εν όψει των ανωτέρω επικειμένων ενεργειών και λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι :
α) Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί την κρίσιμη νομική βάση, για την περαιτέρω ρύθμιση, από σχέδια κατώτερου πολεοδομικού σχεδιασμού, των χρήσεων γης όλου του εδαφικού χώρου της Περιφέρειας, καθορίζοντας έτσι ουσιαστικά το περιεχόμενο αλλά και το ρυθμό της αναπτυξιακής προσπάθειας της Περιφέρειας,
β) Το γεγονός ότι το εγκριθέν το έτος 2003 ΠΠΧΣΑΑ, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις ως προς το αναγκαίο και επιθυμητό ρυθμιστικό του περιεχόμενο, συνάμα δε και αντιφάσεις ως προς τα ανωτέρου ιεραρχικού επιπέδου χωροταξικά σχέδια (Εθνικό και Ειδικά πλαίσια) αλλά και ως προς το ΕΣΠΑ, με αποτέλεσμα την ουσιαστική έλλειψη συγκεκριμένων κατευθύνσεων σχεδιασμού των χρήσεων γης στην ευρύτερη εκτός σχεδίων πόλεων περιοχή και την εκ τούτου παρεμπόδιση της υλοποίησης αναπτυξιακών έργων (είτε δημοσίων είτε ιδιωτικών) και παραγωγικών πρωτοβουλιών, συνάγεται ότι το υφιστάμενο σήμερα Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, αντί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα σχεδιασμού & υλοποίησης των προγραμμάτων ανάπτυξης, τα ενισχύει έτι περαιτέρω, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις εμφάνισης καθημερινών φαινομένων καθυστερήσεων και αναποτελεσματικότητος, ως προς την άρτια αντιμετώπισή των, εκ μέρους των αρμοδίων υπηρεσιών, προς άρση των οποίων υποβάλλουμε την παρούσα, κατ’ αρ. 179, παρ.4, του Ν 3852/2010, προς ενημέρωσή σας καθώς και του Περιφερειακού Συμβουλίου, παρουσιάζοντας όλες τις επί μέρους πτυχές των αναφυομένων ζητημάτων και το νομικό και επιστημονικό υπόβαθρο αντιμετωπίσεώς των.
Β) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ - ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΘΕΣΗ – ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ.
Ο Ν.2742/99 «Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη κλπ) (ΦΕΚ 207Α), διαμόρφωσε το πλαίσιο για τον ολοκληρωμένο χωρικό σχεδιασμό. Σε εκτέλεση του νόμου αυτού, εγκρίθηκαν το 2003 τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΓΠΠΧΣΑΑ), στη συνέχεια το 2008 το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΣΧΣΑΑ) και το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το 2009 τα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό και την Βιομηχανία. (1)
Παρατηρείται συνεπώς αρχικά το παράδοξο και χρονικά ανακόλουθο φαινόμενο της έγκρισης των Περιφερειακών Χωροταξικών πριν την έγκριση του Εθνικού Χωροταξικού σχεδίου αλλά και των Ειδικών Χωροταξικών σε κρίσιμους για την Εθνική Οικονομία Τομείς, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το αρ. 8 παρ.2 του Ν 2742/99 τα Περιφερειακά πλαίσια θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού και να εξειδικεύουν και συμπληρώνουν τις βασικές προτεραιότητες και επιλογές τους. Περαιτέρω και σύμφωνα με το αρθ.9 του ως άνω νόμου, μετά την έγκριση ενός Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, όλα τα κατωτέρου επιπέδου πολεοδομικά σχέδια (Ρυθμιστικό, Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ, προστατευόμενες περιοχές του αρ,.24 του Ν 1650/86), οφείλουν να εναρμονίζονται προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις των εγκεκριμένων περιφερειακών πλαισίων και αν αυτά ελλείπουν, προς τις επιλογές και κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων που έχουν ήδη εγκριθεί. Επίσης καθιερώνεται η υποχρέωση τροποποίησης ή αναθεώρησης των ήδη υφιστάμενων σχεδίων πολεοδομικού χαρακτήρα (ΓΠΣ, ΖΟΕ κλπ) ώστε να εναρμονισθούν προς τις κατευθύνσεις των νεωτέρων πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού.
Με πάγια νομολογία του το ΣτΕ, (2) ερμηνεύοντας το αρ.24 του Συντάγματος και το ισχύον πλαίσιο της Εθνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, έκρινε ότι, η πραγματοποίηση έργων ανάπτυξης παραγωγικών ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι επιτρεπτή μόνο σε περιοχές, οι οποίες εκ των προτέρων και με βάση νόμιμα κριτήρια έχουν καθορισθεί ως περιοχές, προοριζόμενες για την ανάπτυξη των εν λόγω συγκεκριμένων δραστηριοτήτων.
Ο καθορισμός των ανωτέρω περιοχών πρέπει να γίνεται με την έγκριση των νομίμως προβλεπομένων, κατά περίπτωση, σχεδίων πολεοδομικού σχεδιασμού, όπως είναι ιδίως τα ΓΠΣ, τα ΣΧΟΟΑΠ, οι ΖΟΕ, οι περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ), οι Περιοχές οργανωμένης τουριστικής ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) κλπ.
Μετά δε την έγκριση των Περιφερειακών πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΠΧΣΑΑ), τα ανωτέρω Πολεοδομικά σχέδια με τα οποία προβλέπονται οι επιτρεπόμενες ανά περιοχή χρήσεις γης και οι λοιποί όροι, δια των οποίων καθίσταται κατάλληλη περιοχή για την υποδοχή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων, πρέπει να εκπονούνται εντός του πλαισίου του οικείου περιφερειακού πλαισίου. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η έκδοση διοικητικών πράξεων ατομικού χαρακτήρα (αποφάσεις καθορισμού χρήσεων και χωροθέτησης, αδειοδοτήσεις κλπ), με τις οποίες καθορίζεται θέση συγκεκριμένης παραγωγικής δραστηριότητος, κατά παράλειψη του προσήκοντος επιπέδου χωροταξικού ή πολεοδομικού σχεδιασμού, πριν δηλαδή εγκριθεί για την περιοχή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία οικείο σχέδιο χρήσεων γης. Τούτο δε ανεξαρτήτως των εφαρμοζομένων επιμέρους μεγεθών & χαρακτηριστικών του έργου, ως και του εύρους, της πληρότητος και της επιστημονικής επάρκειας των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνοδεύουν την σημειακή αυτή χωροθέτηση, διότι αυτές εκπονούνται και αφορούν στο τελικό επίπεδο εφαρμογής, δηλαδή πραγματώσεως του έργου και δεν δύναται ως εκ τούτου να υποκαταστήσουν το τυχόν ελλείπον ενδιάμεσο και κρίσιμο στάδιο χωροταξικού σχεδιασμού.
Με βάση τα ανωτέρω, καθίσταται πρόδηλη η άμεση ανάγκη λεπτομερούς εμπεριστατωμένου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού των χρήσεων γης, αρχικώς
με βάση πλαίσιο δεσμευτικών κατευθύνσεων και ρυθμίσεων εν γένει του Περιφερειακού πλαισίου χωροταξικού Σχεδιασμού, ακολούθως δε με βάση εξειδικευμένες κατά περιοχή ρυθμίσεις των Πολεοδομικών σχεδίων, ούτως ώστε να οριοθετηθούν όλοι οι χώροι υποδοχής των επί μέρους παραγωγικών δραστηριοτήτων, σύμφωνα άλλωστε και με τις επί τούτου προβλέψεις και κατευθύνσεις, που αφορούν την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας & Θράκης, τόσο του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, όσο και των εγκεκριμένων ειδικών πλαισίων.
Γ) ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΩΝ ΠΛΑΙΣΙΩΝ
Όπως ήδη αναφέρθηκε, με το αρ. 8 παρ.2 του Ν.2742/99, ορίσθηκε ότι τα Περιφερειακά πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού, εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και εξειδικεύουν και συμπληρώνουν τις βασικές προτεραιότητες και επιλογές τους.
Έχει γίνει ήδη δεκτό, τόσο από την Επιστημονική κοινότητα, όσο και από την Νομολογία των δικαστηρίων (3) ότι τα χωροταξικά σχέδια έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα για την Διοίκηση στο μέτρο που δεν απευθύνουν απλώς συστάσεις και προτροπές για την λήψη μέτρων κανονιστικού, οικονομικού και διοικητικού χαρακτήρα αλλά καθιερώνουν επιπροσθέτως υποχρέωση εναρμόνισης προς τις
κατευθύνσεις τους. Όμως, ενώ για τα εγκριθέντα το 2003 Περιφερειακά πλαίσια, γίνεται δεκτό ότι οι στόχοι, οι κατευθύνσεις και τα προτεινόμενα μέτρα χαρακτηρίζονται κατά κανόνα από υψηλό βαθμό ασάφειας και γενικότητας αντιθέτως τα Ειδικά πλαίσια για την Βιομηχανία, τον Τουρισμό & τις Ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας περιλαμβάνουν δεσμευτικές διατάξεις που απευθύνονται στην Διοίκηση καθώς και πλήρεις κανόνες δικαίου, όπως περιορισμοί στην χρήση και την δόμηση, όρια αρτιότητος, μέγιστο αριθμό επιτρεπομένων τουριστικών κλινών, αποστάσεις από τον αιγιαλό, που προορίζονται να έχουν άμεση εφαρμογή και έναντι των πολιτών.
Ειδικότερα, οι δεσμευτικού χαρακτήρα κατευθύνσεις και ρυθμίσεις των Ειδικών Πλαισίων, που αφορούν την Περιφέρεια ΑΜΘ, περιέχουν (ενδεικτικώς) τα ακόλουθα:
.- Ειδικό πλαίσιο για τον Τουρισμό.
1.- Την κατηγοριοποίηση όλου του γεωγραφικού χώρου, με βάση την ένταση και το είδος της τουριστικής δραστηριότητας και την ευαισθησία των διατιθέμενων πόρων της κάθε περιοχής, ως εξής:
α) Στην κατηγορία Β2 (περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού),ανήκουν οι περιοχές Αν.& Δυτ. Ροδόπης, τα όρη Λεκάνης – Παγγαίου -Σύμβολο-Φαλακρό, ή Παρανέστια περιοχή, Δέλτα του Έβρου, ή Δαδιά και οι παράρδιες περιοχές ).
β) Στην περιοχή Γ΄(περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος, με μειονεκτικά χαρακτηριστικά και άλλες κυρίαρχες χρήσεις), ανήκουν οι οικισμοί βόρεια της Ξάνθης και Κομοτηνής και η Ελατιά Ν.Ροδόπης.
γ) Τα νησιά Θάσος & Σαμοθράκη ανήκοντα στην ειδικότερη κατηγορία Ε (νησιά- παράκτιες περιοχές, με αναγνώριση της σημαντικής τουριστικής δραστηριότητός των), για τα οποία θα πρέπει να υπάρξει ειδικότερος χωροταξικός σχεδιασμός (ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ) με σκοπό την ολοκληρωμένη
οργάνωση των χρήσεων γής, την σκοπιμότητα καθορισμού ΠΟΤΑ και τον καθορισμό ζωνών προστασίας της φυσικής κληρονομιάς. Γενικότερα, για κάθε μία από τις δέκα (10) κατηγορίες του ευρύτερου χώρου, περιέχονται ιδιαίτερες κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης.
2.- Ορίζεται η Καβάλα σε συνδυασμό με την Αλεξ/πολη ως κέντρα υποστήριξης θαλάσσιου τουρισμού, με ακτίνα επιρροής τις παράκτιες περιοχές και τα νησιά της Περιφέρειας, καθώς και τις νήσους Λήμνο και Αη Στράτη.
3.- Παρέχονται οι ακόλουθες κατευθύνσεις για ειδικές κατηγορίες του ευρύτερου χώρου:
ι.- Αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας :
Επιβάλλεται μεν η διατήρηση του υψηλού καθεστώτος προστασίας που προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις, κατ’ εξαίρεση όμως επιτρέπεται η δημιουργία τουριστικών υποδομών οι οποίες έχουν σημαντική επίπτωση στην διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας και την απασχόληση.
ιι.-Λοιπή γεωργική γη:
Μόνο επί τη βάσει των προβλέψεων των ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ και λοιπών σχεδίων χρήσεων γης, θα πρέπει να διερευνηθεί η σκοπιμότητα για τον καθορισμό ζωνών τουριστικής ανάπτυξης (ΠΟΤΑ), με στόχο τον περιορισμό της διάχυσης τουριστικών εγκαταστάσεων στον χώρο.
ιιι.- Σε περιοχές με αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη τουριστική δραστηριότητα, είναι κατά κανόνα επιθυμητή η συγκέντρωση βιομηχανικών εγκαταστάσεων μέσης και υψηλής όχλησης σε οργανωμένους υποδοχείς. Αποφυγή χωροθέτησης νέων μονάδων υδατοκαλλιεργειών στις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως ανεπτυγμένες τουριστικά ή παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη θαλάσσιου τουρισμού.
Ειδικό πλαίσιο για την Βιομηχανία:
Παρέχονται οι ακόλουθες κατευθύνσεις :
1. Προτεραιότητα στην ολοκλήρωση των υποδομών μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της προσαρμογής του σχεδιασμού των τμημάτων σύνδεσης της Εγνατίας, με χώρους οικονομικών δραστηριοτήτων.
2. Το χωροταξικό πρότυπο της βιομηχανικής οργάνωσης εδράζεται:
ι.- Στην ζώνη Καβάλας- Ξάνθης- Δράμας, χαρακτηριζομένη σαν περιοχή εντατικοποίησης, δηλαδή περιοχή η οποία διαθέτει ήδη σχετικά ισχυρή βιομηχανική βάση.
Για τις ανωτέρω περιοχές προτείνονται τα εξής οριζόντια μέτρα:
α) Μέση ενίσχυση από τον αναπτυξιακό νόμο.
β) Τοπικές συμπληρώσεις των υφισταμένων υποδομών.
γ) Ισχυρή προώθηση οργανωμένων υποδοχέων και σχεδιασμός χρήσεων για τον περιορισμό της διάσπαρτης χωροθέτησης.
δ) Ισχυρά διαρθωτικά περιβαλλοντικά μέτρα.
ιι.- Στην ζώνη Αλεξ/πολης- Κομοτηνής, χαρακτηριζόμενη σαν περιοχή επέκτασης με πυρήνες εντατικοποίησης. Για τις περιοχές αυτές προτείνονται τα ακόλουθα οριζόντια μέτρα:
α) Ισχυρή ενίσχυση από τον αναπτυξιακό νόμο.
β) Κάλυψη ελλείψεων των υφισταμένων υποδομών.
γ) Προώθηση οργανωμένων υποδοχέων της βιομηχανίας.
δ) Σχεδιασμός των χρήσεων γης, για τον περιορισμό της διάσπαρτης χωροθέτησης νέων μονάδων.
ε) Πολύ ισχυρά διορθωτικά περιβαλλοντικά μέτρα.
ιιι.- Νέα ισχυρά σημεία (περιοχές επέκτασης) στο βόρειο μέτωπο, με την ένταξη 3 ή 4 ελεύθερων ζωνών σε επίπεδο Περιφέρειας, σε μεγάλους συνοριακούς οργανωμένους υποδοχείς (Ορμένιο Ν. Έβρου- ΔΕΒΖΟΣ, Λιμένες Αλεξ/πολης και Καβάλας .
ιν.- Οργανωμένη χωροθέτηση της βιομηχανίας και αποτροπή της παρόδιας ανάπτυξης μονάδων μεταποίησης στους μη κλειστούς αυτοκινητόδρομους.
Ειδικώς για την περιοχή Καβάλας αποτροπή της χωροθέτησης νέων μονάδων με βάση το νομικό πλαίσιο της εκτός σχεδίου δόμησης.
Τις ανωτέρω κατευθύνσεις των Ειδικών πλαισίων, θα πρέπει να συμπληρώσει και εξειδικεύσει το νέο ΠΠΣΧΑΑ, και συνεπώς θα απαιτηθεί επεξεργασμένη πρόταση υπό του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Δ) ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΑ
Με τον Ν.2742/99 υιοθετήθηκε η οδός της αμφίδρομης εναρμόνισης μεταξύ χωροταξικού σχεδιασμού και αναπτυξιακού προγραμματισμού, σε αντίθεση με τον προϊσχύσαντα Ν 360/76, ο οποίος καθιέρωνε υποχρέωση μονομερούς εναρμόνισης των χωροταξικών σχεδίων προς τα προγράμματα Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης της Χώρας. Κατά το αρ. 6 παρ.2 του Ν2742/99, το Εθνικό χωροταξικό πλαίσιο πρέπει να εναρμονίζεται με το εθνικό πρόγραμμα
Δημ. Επενδύσεων, παράλληλα όμως αποτελεί «την βάση αναφοράς για τον συντονισμό και την εναρμόνιση των επί μέρους πολιτικών, προγραμμάτων & επενδυτικών σχεδίων του Κράτους». Αντίστοιχη πρόβλεψη υπάρχει στο αρ.8 παρ.2 του Ν 2742/99, για τα Περιφερειακά Πλαίσια, για τα οποία ορίζεται ότι «Στο αναπτυξιακό πρόγραμμα κάθε Περιφέρειας, περιλαμβάνονται κατά προτεραιότητα τα έργα και οι δράσεις που προωθούν την εφαρμογή του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, με προοπτική πέντε ετών από την έγκρισή του.»
Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις αλλά και από το εν γένει περιεχόμενο των χωροταξικών σχεδίων κατά τον Ν2742/99 προκύπτει ότι αυτά δεν συνιστούν απλή ποσοτική και ποιοτική αναγωγή και έκφραση στον χώρο της αναπτυξιακής πολιτικής αλλά εμπεριέχουν και τα ίδια στόχους και κατευθύνσεις για την ανάπτυξη και οργάνωση του χώρου που μπορεί να διαθέτουν και σχετική αυτονομία σε σχέση με τους στόχους του αναπτυξιακού σχεδιασμού, συνιστούν δηλαδή σύνθετα χωρο-αναπτυξιακά σχέδια που ενσωματώνουν στόχους οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και περιβαλλοντικής προστασίας, το τρίπτυχο δηλαδή της βιωσίμου αναπτύξεως.
Στο επίκεντρο του χωρο-αναπτυξιακού σχεδιασμού υπάρχουν σήμερα δύο βασικά σχέδια ή εργαλεία, δηλαδή δύο προγραμματικά ανταγωνιστικά κείμενα.
Το πρώτο είναι το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), που εξειδικεύεται στην εφαρμογή του από τα Περιφερειακά και Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και το δεύτερο είναι το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, που συνοδεύεται από τα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και εξειδικεύεται από τα Περιφερειακά Πλαίσια. Δοθέντος όμως ότι τα ανωτέρω προγραμματικά κείμενα
για την ανάπτυξη της χώρας εγκρίθηκαν τα έτη 2007, 2008 και 2009, είναι πρόδηλο, ότι τα εγκριθέντα κατά το 2003 Περιφερειακά Πλαίσια, δεν συμπεριλαμβάνουν στα κείμενά τους τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις των ως άνω προγραμματικών κειμένων. Περαιτέρω, θα πρέπει ακόμη να παρατηρηθούν και τα εξής. Πρώτον, το ΕΣΠΑ καταλαμβάνει, εν όψει και του χρόνου εφαρμογής του, μόνο την επόμενη 5-ετία, σε αντίθεση με τον χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος οφείλει κατά τον Νόμο ν’ αποτυπώσει επιλογές και στόχους για την ανάπτυξη και οργάνωση του χώρου που εκτείνονται σε ορίζοντα 15-ετίας. Δεύτερον, το ΕΣΠΑ, εν όψει και της λειτουργίας που εκτελεί σε σχέση με την διεκδίκηση κοινοτικών πόρων, οριοθετείται από τους βασικούς στόχους της Κοινοτικής Περιφερειακής Πολιτικής για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, χωρίς ωστόσο να συνιστά ένα συνολικό και μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό σχέδιο για την χώρα.
Η ανωτέρω εκτεθείσα έλλειψη συνέργειας μεταξύ χωροταξικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού, συγκεκριμενοποιείται στο επίπεδο της Περιφέρειας ΑΜΘ, ως ακολούθως:
Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας ΑΜΘ, εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 29310/21-7-23003 (ΦΕΚ 1471 Β΄) απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ. Όπως όλα τα περιφερειακά Σχέδια, αποτελούσε περισσότερο αποτύπωση της υφισταμένης κατάστασης, δεν αποτελούσε συγκροτημένο νομικό κείμενο, δεν προχωρούσε σε επαρκή ζωνοποίηση του συνολικού εδάφους της περιφέρειας, δεν συνοδεύτηκε από μελέτη Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (όπως αναλύεται κατωτέρω) και εμπεριείχε επιλεκτικά, χωρίς ορθολογική και συστημική αιτιολόγηση, αναφορές σε έργα και δραστηριότητες. Οι γενόμενες αναφορές στα δίκτυα μεταφορών, σε ζώνες βιομηχανικής ή τουριστικής χρήσεις δεν ήταν επαρκείς.
Θα πρέπει προσθέτως να σημειωθούν και τα εξής:
Στο ΕΣΠΑ, ως πρότυπο για την Περιφερειακή ανάπτυξη επελέγη η δημιουργία ενός μικρού αριθμού ανταγωνιστικών πόλων ανάπτυξης, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται το τρίπολο Καβάλας- Ξάνθης- Δράμας και το δίπολο Κομοτηνή- Αλεξ/πολη.
Η επιλογή όμως του προτύπου ανάπτυξης στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού δεν είναι ίδια. Σ’ αυτό οι κύριοι πόλοι ανάπτυξης ταξινομούνται σε (4) κατηγορίες, ήτοι:
.- Εθνικοί πόλοι- μητροπολιτικά κέντρα: Αθηνα - Θες/νίκη.
.- Λοιποί Εθνικοί πόλοι: Το δίπολο Κομοτηνής - Αλεξ/πολης.
.- Δευτερεύοντες πόλοι: Η Καβάλα.
.- Λοιποι δυναμικοί πόλοι: Δράμα & Ξάνθη.
Παρατηρείται δηλαδή, ότι η Δράμα και η Ξάνθη δεν κατατάσσονται στους Εθνικούς πόλους (λοιπούς Εθνικούς ή Δευτερεύοντες), όπως προβλέπεται στο ΕΣΠΑ αλλά υποβιβάζονται στους λοιπούς δυναμικούς χώρους. Τούτο κατ’ επέκταση σηματοδοτεί μια διαφοροποίηση ως προς την δυναμική, την σημασία και ενδεχομένως την χρηματοδοτική ενίσχυση. Καθίσταται συνεπώς προφανές, ότι θα πρέπει να αποσαφηνισθεί, κατά την επικείμενη αναθεώρηση του Περιφερειακού Πλαισίου προς ποιο μοντέλο χωρικής ανάπτυξης θα εναρμονισθεί τούτο. Για την πλήρη εκτίμηση των ανωτέρω, θα πρέπει εισέτι να ληφθή υπ’ όψη ότι κατά την αποφασισθείσα στις 13 Δεκεμβρίου του 2007 μεταρρυθμιστική συνθήκη της Λισσαβόνας, περιελήφθη ως καταστατικός στόχος και η εδαφική συνοχή, ως συντρέχουσα αρμοδιότητα της Ένωσης και των κρατών μελών. Συνεπώς, η εδαφική συνοχή του Ευρωπαϊκού χώρου θα καταστεί αντικείμενο ειδικής κοινοτικής μέριμνας, ενώ μέσω αυτής η Ένωση θα αποκτήσει για πρώτη φορά αρμοδιότητα και στο πεδίο της ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού χώρου, δηλαδή της χωροταξίας. Αν και δεν θεωρείται πιθανό η Ένωση να προχωρήσει στην κατάρτιση ενός χωροταξικού σχεδίου, εν τούτοις φαίνεται πολύ πιθανό ότι η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στον επαναπροσανατολισμό της κοινοτικής πολιτικής συνοχής, υπό το φως και χωροταξικών κριτηρίων, εκτιμάται δηλαδή ότι η χωροταξική διάσταση θα ενσωματωθεί ευθέως στις στρατηγικές προτεραιότητες της Κοινότητος και στους Κανονισμούς για την κατανομή των διαρθρωτικών πόρων. (4)
Α) ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA
Το δίκτυο Natura, περιλαμβάνει γενικά 151 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), με βάση την οδηγία 79/409/Ε.Κ για την διατήρηση των αγρίων πτηνών και 239 Τόπους Κοινοτικής σημασίας (ΤΚΣ), με βάση την οδηγία 92/43/Ε.Κ. για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και την αγρίας πανίδας και χλωρίδας. Σε επίπεδο, περαιτέρω, της Περιφέρειας ΑΜΘ, στο εν λόγω δίκτυο περιλαμβάνονται (22) περιοχές, συνολικής έκτασης 1,7 εκατομ. Στρέμματα, εκτεινόμενες και στους πέντε (5) Νομούς της Περιφέρειας και καταλαμβάνουσες δάση, λίμνες, λιμνοθάλασσες, ποταμούς, με τα Δέλτα και τις ευρύτερες παράκτιες περιοχές.
Με το αρ. 6 παρ.3 της οδηγίας 92/43/Ε.Κ, ορίζεται ότι κάθε σχέδιο ή έργο, μη
άμεσα αναγκαίο για την διαχείριση ενός τόπου του δικτύου Natura 2000, το οποίο επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγο τόπο, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του, λαμβανομένων υπ’όψη των στόχων διατήρησής του.
Σύμφωνα όμως με το αρ.6 παρ. 4 της ανωτέρω οδηγίας, ένα σχέδιο μπορεί να πραγματοποιηθεί, παρά τα αρνητικά συμπεράσματα της εκτίμησης των επιπτώσεων σε τόπο Natura, ελλείψει εναλλακτικών λύσεων, για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος συμπεριλαμβανομένων των λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως.
Τέλος, με βάση την οδηγία 2001/42/ΕΚ, η οποία ενσωματώθηκε στην Ελληνική έννομη τάξη με την υπ’ αρ.107017/2006 ΚΥΑ(ΦΕΚ 1225 Β΄), επιβάλλεται η εκπόνηση Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για σχέδια και προγράμματα που εκπονούνται για έναν ή περισσότερους τομείς γεωργίας, δασοπονίας……πολεοδομικού ή χωροταξικού σχεδιασμού ή χρήσης γης, και τα οποία καθορίζουν το πλαίσιο για μελλοντικές άδειες έργων ή δραστηριοτήτων καθώς και όλα τα σχέδια και προγράμματα για τα οποία απαιτείται εκτίμηση βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΚ.
Δεδομένου συνεπώς του γεγονότος ότι το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, α) Εκπονείται από το ΥΠΕΚΑ β) αφορά τον χωροταξικό Σχεδιασμό και γ) καθορίζει το Πλαίσιο για μελλοντικές άδειες έργων (οδικοί άξονες, λιμάνια κλπ), συντρέχουν προδήλως όλες οι προϋποθέσεις προκειμένου να είναι απαραίτητη η εκπόνηση Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
Με βάση το σύνολο των προπαρατεθεισών νομικών δεδομένων, που εδράζονται στο Κοινοτικό και το Εθνικό δίκαιο, συνάγεται ότι στην περίπτωση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, θα έπρεπε, τόσο στο πλαίσιο της οδηγίας 2001/42/ΕΚ, οσο και στο πλαίσιο της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, να συνταχθεί
Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση όλων των έργων και προγραμμάτων ή σχεδίων έργων ιδιαίτερα στις περιοχές Natura που προβλέπονται, όχι μόνο για να περιγραφούν και αξιολογηθούν οι αναμενόμενες επιπτώσεις της κατασκευής των αλλά και για να αξιολογηθή η ανάγκη εκτέλεσης ενός τέτοιου έργου, παρά την διαπιστούμενη ενδεχόμενη προσβολή ενός τόπου του δικτύου Natura, για επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος (κοινωνικούς ή οικονομικούς), με την προϋπόθεση λήψης αντισταθμιστικών μέτρων (βλ. σχετικά την κατασκευή νέου λιμένα στην Granadilla στην Τενερίφη, για την οποία θεωρήθηκε ότι ήταν αναγκαία η ανάπτυξη της λιμενικής χωρητικότητας για την προαγωγή της οικονομικής και της κοινωνικής ανάπτυξης στο νησί).
Στην προκειμένη όμως περίπτωση, ούτε κατά την αρχική έγκριση του ΠΠΧΣΑΑ αλλά ούτε και κατά την προκηρυχθείσα ήδη αναθεώρησή του, δεν προκύπτει ότι προβλέφθηκε η σύνταξη της κατά τ’ ανωτέρω Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με αποτέλεσμα ν’ αποστερείται ο εν λόγω Περιφερειακός Χωροταξικός Σχεδιασμός, της δυνατότητος προβλέψεως σημαντικών δημοσίων έργων, η κατασκευή των οποίων, εντός των περιοχών Natura, είναι επιτρεπτή, κατ’ αρχήν, υπό την μορφή παρεκκλίσεως, στο πλαίσιο του Κοινοτικού δικαίου, με την λήψη αντισταθμιστικών μέτρων. (5)
Θα πρέπει τέλος να ληφθούν υπόψη και τα ακόλουθα .
Με βάση την μέχρι τώρα νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, κάθε τόπος εκτός σχεδίου πόλεως, προορίζεται από την φύση του για αγροτική, κτηνοτροφική ή δασοκομική χρήση ή ως χώρος ψυχαγωγίας και επομένως για την επιβολή ή απαγόρευση ή περιορισμό δομήσεως στις περιοχές αυτές, δεν οφειλόταν αποζημίωση από το Κράτος ή εν πάσει περιπτώσει η τυχόν αποζημίωση θα εκτιμάτο με βάση τις παραπάνω χρήσεις και όχι την δυνατότητα δόμησης.
Η ανωτέρω όμως νομολογιακή θέση ανατρέπεται ήδη με τελευταίες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου(6) το οποίο επιλήφθηκε με αφορμή απαγόρευση δόμησης που είχε επιβληθεί σε εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες ξενοδοχειακών εταιρειών. α) Στην Ζάκυνθο, με ΠΔ, με σκοπό την προστασία της θαλάσσιας χελώνας & β) Στην Κρήτη, με Υπουργική απόφαση, με σκοπό την προστασία αρχαιολογικού χώρου και τοπίου ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Το Δικαστήριο της ΕΣΔΑ δέχθηκε ότι η εξομοίωση κάθε εκτός σχεδίου πόλεως ακινήτου, με ακίνητο προοριζόμενο για αγροτική ή δασοπονική χρήση, εισάγει αμάχητο τεκμήριο που δεν λαμβάνει υπ’ όψη του τις ιδιαιτερότητες κάθε εκτός σχεδίου ακινήτου και συνεπώς στην περίπτωση που η κρίσιμη νομοθεσία (εκτός σχεδίου πόλεως) του Κράτους, προβλέπει ρητώς την οικοδομησιμότητα ενός ακινήτου, ο εθνικός δικαστής δεν μπορεί να μην λάβει υπ’ όψη του αυτό το στοιχείο, επικαλούμενος απλώς τον «προορισμό» κάθε εκτός σχεδίου πόλεως ακινήτου.
Με βάση τ’ ανωτέρω, και με δεδομένο ότι κατά το χρονικό σημείο που αποκτήθηκε η ιδιοκτησία, οι κρίσιμες διατάξεις του Εθνικού δικαίου προέβλεπαν ότι η εκτός σχεδίου δόμηση επιτρέπονταν αν η έκταση του ακινήτου ήταν άνω των 4.000 τ.μ., το Δικαστήριο της ΕΣΔΑ έκρινε ότι οφείλεται αποζημίωση.
Ε) Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΡΙΣΙΜΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ.
Στην Περιφέρεια ΑΜΘ έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια τρία (3) σημαντικά ζητήματα, των οποίων η αντιμετώπιση, εάν δεν είναι έγκαιρη συστηματική και εναρμονισμένη με το δίκαιο της βιωσίμου αναπτύξεως, εγκυμονεί τον κίνδυνο να δημιουργηθούν εστίες κοινωνικής έντασης και οικονομικής οπισθοδρόμησης. Προς τούτο, τυγχάνει ευκαιρία στην επικείμενη αναθεώρηση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, να τεθεί το πλαίσιο και τα μέσα αντιμετώπισής τους, κατά τρόπο ορθολογικό. Τα ως άνω διερευνητέα ζητήματα είναι: α) Η εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων που υπάρχουν στον χώρο της ΑΜΘ, β) Η ίδρυση και λειτουργία χώρων φιλοξενίας μεταναστών & γ) Ο καθορισμός και η προστασία των περιοχών που υφίστανται καταστροφές ένεκα πλημμυρών.
Επί των ανωτέρω ζητημάτων και ενόψει της αρξαμένης διαδικασίας αναθεώρησης του ΠΠΧΣΑΑ, θα πρέπει συνεπώς να σημειωθούν τα ακόλουθα:
α) Εκμετάλλευση μεταλλευμάτων .
Παγίως έχει γίνει δεκτό από την νομολογία του ΣτΕ (7) ότι, εκ του θεμελιώδους κανόνος της βιωσίμου αναπτύξεως, δηλαδή της αναπτύξεως εκείνης η οποία ικανοποιεί τις εύλογες ανάγκες της παρούσης γενεάς, χωρίς να θέτη σε κίνδυνο την ικανοποίηση των αναγκών των μελουσών γενεών, προκύπτει ότι επιβάλλεται πρωτίστως η διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου της χώρας, δια την μεταβίβαση του ακεραίου στις επόμενες γενεές, ώστε να υπάρχει η επιβαλλομένη ισότης ικανοποιήσεως των αναγκών μεταξύ των γενεών. Εις τον ως άνω θεμελιώδη κανόνα της βιωσιμότητος υπόκειται κάθε οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης και της εξορυκτικής και μάλιστα της μεταλλευτικής. Η βιώσιμος δε μεταλλεία δεν συνίσταται απλώς και μόνον εις την αποφυγή προκλήσεως μονίμου βλάβης εις το φυσικόν περιβάλλον εκ της εξορύξεως και εις την αποκατάσταση του θιγέντος χώρου αλλά περιλαμβάνει ιδίως την φειδωλή εξόρυξη, η οποία συναρτάται προς την σπάνι του μεταλλεύματος, τα συνολικά αποθέματα αυτού, την διαφύλαξη επαρκών αποθεμάτων δια τις επόμενες γενεές, την αναγκαιότητα της χρήσεως του μεταλλεύματος και πάντως την διατήρηση επαρκούς αποταμιεύματος μέχρι της εξευρέσεως αναλόγου χρησιμότητος ανανεωσίμων πόρων, δεδομένου ότι η εξόρυξης μεταλλεύματος, δηλαδή πόρου μη ανανεωσίμου, αποτελεί ανάλωση φυσικού κεφαλαίου.
Η κατά τ’ ανωτέρω εξ άλλου αναγκαία φειδώ κατά την εξόρυξη και αξιοποίηση του μεταλλεύματος, δεν είναι εφικτή χωρίς προηγούμενη σχεδίαση της εξορυκτικής δραστηριότητος και χωροθέτηση των μεταλλευτικών περιοχών, η οποία θα πρέπει να εναρμονίζεται προς το ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό, διότι η εξόρυξη μεταλλευμάτων εντός ιδίως ευπαθών οικοσυστημάτων (όρη, δάση, δασικές εκτάσεις, ακτές κλπ) ενδιαφέρει όχι μόνο εξ απόψεως των συνεπειών της επί των ευπαθών τούτων οικοσυστημάτων αλλά και σε συσχετισμό προς το ευρύτερο σύστημα χρήσεων γης με τις οποίες είναι συνδεδεμένη και εξαρτημένη.
Περαιτέρω, όπως αναλύθηκε και στο κεφάλαιο (Β) της παρούσης εκθέσεως πρόσφατα κρίθηκε από την ολομέλεια του ΣτΕ (8) ότι, δεν είναι νόμιμη η έκδοση διοικητικών πράξεων (αδειοδοτήσεις, σημειακές χωροθετήσεις κλπ) με τις οποίες καθορίζεται θέση συγκεκριμένης παραγωγικής δραστηριότητος, κατά παράλειψη του προσήκοντος επιπέδου χωροταξικού σχεδιασμού, πριν δηλαδή εγκριθεί για τη περιοχή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία οικείο σχέδιο χρήσεων γης και τούτο ανεξαρτήτως των επί μέρους μεγεθών και χαρακτηριστικών του έργου, ως και του εύρους, της πληρότητος και της επιστημονικής επάρκειας των περιβαλλοντικών μελετών.
Κατά συνέπεια των προπαρατεθέντων νομικών δεδομένων της εν λόγω υποθέσεως, θα πρέπει στα πλαίσια του ΠΠΧΣΑΑ και σε συνεργασία με το ΙΓΜΕ:
ι) Να αποτυπωθούν επί των συνοδευτικών χαρτών και διαγραμμάτων, οι περιοχές στις οποίες υφίστανται τα κάθε είδους μεταλλεύματα στην Περιφέρεια ΑΜΘ καθώς και των στοιχείων εκτίμησης (με βάση τις μελέτες του ΙΓΜΕ) των υπαρχόντων ποσοτήτων.
ιι) Να διερευνηθεί στα πλαίσια της μελέτης Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, η δυνατότητα χωροθέτησής των, με βάση τα προεκτεθέντα κριτήρια της βιωσίμουμεταλλείας,
ιιι) Για όσες περιπτώσεις πληρούνται τα κριτήρια βιωσιμότητος, να οριοθετηθούν στα πλαίσια του ΠΠΧΣΑΑ, ως περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ).
β) Χώροι φιλοξενίας μεταναστών
Στην από 31-3-2011 ανακοίνωση του Υ.ΠΕΚΑ περί της ενάρξεως της διαδικασίας αναθεώρησης των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΠΠΧΣΑΑ), ανεφέρθη, μεταξύ των άλλων ότι «……στην Περιφέρεια ΑΜΘ, η αναθεώρηση του χωροταξικού πλαισίου θα συμβάλλει στην βελτίωση της γενικότερης μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας, αφού θα υπάρξει ένας στρατηγικός σχεδιασμός για τους χώρους συγκέντρωσης των μεταναστών στα σύνορα…..»
Επί της ανωτέρω ωστόσο τοποθετήσεως θα πρέπει να λεχθεί ότι η νομολογία του ΣτΕ (9), κρίνασα επί του τρόπου σχεδιάσεως του σωφρονιστικού συστήματος της χώρας, ήτοι ζητήματος αναλόγου περιεχομένου, με το εν προκειμένω θέμα, έκανε δεκτά τ’ ακόλουθα: Κατά το αρ.24 παρ.1 του Συντάγματος, επιβάλλεται η υποχρέωσις χωροταξικής οργανώσεως της χώρας, ως τέτοιας νοουμένης της ορθολογικής διατάξεως των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων εις τον γεωγραφικόν χώρον….. Εκ των χωροταξικών σχεδίων, τα εθνικά τομεακά αφορούν σε έργα και δραστηριότητες των οποίων ο σχεδιασμός επιβάλλεται να γίνεται σε εθνική κλίμακα, εις τρόπον ώστε οι μεν σχετικές ανάγκες να εκτιμώνται και να καλύπτονται συνολικά σε εθνικό επίπεδο, η δε κατόπιν των εκτιμήσεων αυτών προσήκουσα χωροταξική κατανομή των σχεδιαζομένων έργων και δραστηριοτήτων των, να γίνεται κατά τρόπον επίσης συνολικόν και προσαρμοσμένο στις δυνατότητες του Εθνικού χώρου και στην διάταξη των λοιπών έργων και δραστηριοτήτων.Αντικείμενο Εθνικού τομεακού σχεδιασμού είναι και το σύστημα των φυλακών και των σωφρονιστικών καταστημάτων της χώρας. Διότι το σύστημα τούτο, ερειδόμενο επί της συνυφάνσεως κριτηρίων ανηκόντων εις πλείονας δημοσίας πολιτικάς όπως δικαιοσύνης, δημ. τάξεως και ασφαλείας, προστασίας του περιβάλλοντος, κοινωνικής πολιτικής, υγείας κ.ο.κ., Θα πρέπει να καταλήγει στην συνολική χωροθέτηση των φυλακών επί του εθνικού χώρου. Και τούτο διότι η χωροθέτηση αυτή είναι πράγματι ορθολογική κατανομή στην επικράτεια, η οποία ικανοποιεί πολλαπλά νόμιμα κριτήρια, όπως είναι η εκπλήρωση των σκοπών της σοφρωνιστικής πολιτικής (εν προκειμένω της μεταναστευτικής πολιτικής), η ασφάλεια των κρατουμένων, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η δημόσια υγεία, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων και η νόμιμη επικοινωνία τους κλπ. Κατά συνέπεια χωροθέτηση φυλακής, κατά παράβαση των ανωτέρω κανόνων, όχι μόνον δεν συμβάλλει στην επίτευξη των σκοπών του σωφρονιστικού συστήματος αλλά δύναται, αντιθέτως, να οδηγήσει σε ματαίωση ή να εμβάλει σε κίνδυνο την πραγμάτωση άλλων δημοσίων σκοπών, όπως είναι ιδίως η δημόσια τάξη και ασφάλεια παρακείμενων οικισμών , η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, η δημόσια υγεία, ο βιώσιμος τουρισμός κ.ο.κ.
Με βάση τ’ανωτέρω και για την ταυτότητα του νομικού λόγου,ο σχεδιασμός και χωροθέτηση χώρων φιλοξενίας μεταναστών που εισήλθαν παρανόμως στην χώρα, δεν μπορεί να πραγματωθεί με βάση τον Περιφερειακό μόνο χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά με βάση προηγούμενο Εθνικό τομεακό (νυν μεταναστευτικό) χωροταξικό σχεδιασμό, εκτιμουμένων των προαναφερθέντων πολλαπλών νομίμων κριτηρίων σε εθνικό και όχι Περιφερεικό επίπεδο.
γ) Προστασία παραποτάμιων περιοχών έναντι πλημμυρών
Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν 2742/99, ορίζονται ως περιοχές Ειδικών Χωροταξικών παρεμβάσεων (ΠΕΧΠ), εκείνες που παρουσιάζουν ειδικού χαρακτήρα προβλήματα. Δηλαδή στις περιοχές αυτές επιδιώκεται με βάση τις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, η προώθηση ειδικού σχεδιασμού και ρύθμισης, λόγω των προβλημάτων χωρικής ανάπτυξης που παρουσιάζουν. Σαν περιοχές ΕΧΠ, χαρακτηρίζονται, μεταξύ των άλλων και εκείνες που παρουσιάζουν έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες, λόγω φυσικών καταστροφών και κινδύνων (πλημμύρες, σεισμοί κλπ) ή παραμεθόριες ζώνες που παρουσιάζουν κρίσιμα προβλήματα από γεωπολιτική άποψη. Με την έγκριση εξ άλλου μιας περιοχής ως ΠΕΧΠ καθορίζονται οι κατευθύνσεις και τα αναγκαία κίνητρα δράσης. Ειδικότερα,
α)- Μπορεί να θεσπισθεί ειδικό καθεστώς οικονομικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων που εγκαθίστανται εις αυτήν, κατά παρέκκλιση κάθε διάταξης της ισχύουσας αναπτυξιακής νομοθεσίας και να καθορισθεί το είδος, η διάρκεια και τα ποσά των ενισχύσεων.
β)- Καθορίζονται οι γενικές κατηγορίες χρήσεων γης σ’ όλη την καθορισθείσα ως ΠΕΧΠ ζώνη, κατά λειτουργίες και τομείς παραγωγής, καθώς και συντονισμένο πρόγραμμα μέτρων και έργων, κατά φάσεις και φορείς χρηματοδότησης, για την ανάπτυξη, αποκατάσταση και εν γένει διαχείριση της εν λόγω περιοχής.
Με βάση τα ανωτέρω και με δεδομένο ότι οι εκτεταμένες ασυνήθεις και λίαν καταστροφικές πλημμύρες των παρελθόντων ετών στους διακρατικούς ποταμούς του Ν. Έβρου (Έβρο, Άρδα και Ερυθροπόταμο) δημιούργησαν μόνιμες καταστάσεις κοινωνικής, οικονομικής και παραγωγικής εν γένει υποβάθμισης ολόκληρης της ευρύτερης όμορης περιοχής, οι συνέπειες της οποίας δεν κατέστη δυνατόν να αντιμετωπισθούν μέχρι σήμερα με τα συνήθη διαχειριστικά και εν πολλοίς αποσπασματικά μέσα, ενδείκνυται όπως υπάρξει ειδικός χωρικός σχεδιασμός των εν λόγω περιοχών, αφού προηγουμένως διερευνηθούν στα πλαίσια του υπό αναθεώρηση Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, οι αναγκαίες δράσεις και οι εκ τούτων συνέπειες και αποτελέσματα της εν λόγω Ειδικής χωρ/κής Παρέμβασης.
ΣΤ) Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ
Από το σύνολο της προηγηθείσας ανάλυσης των επί μέρους πτυχών του ζητήματος της Αναθεώρησης του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ανακύπτουν κατά τρόπο πρόδηλο, οι ουσιώδεις συνέπειες που απορρέουν και οι οποίες θα προσδιορίσουν καθοριστικά το αναπτυξιακό πρότυπο της Περιφέρειας και ιδιαίτερα την αποτελεσματικότητά του. Για τον λόγο αυτό και προκειμένου να υπάρξει έγκαιρη και συστηματική επεξεργασία εκ μέρους του Περιφερειακού Συμβουλίου, μιας ολοκληρωμένης πρότασης αναθεώρησης του ΠΠΣΧΑΑ, χρήσιμη κρίνεται η συγκρότηση ειδικής προς τούτο Επιτροπής, εκ μελών του, πλαισιωμένη με εκπροσώπους της αρμοδίας υπηρεσίας, του ΤΕΕ, του ΓΕΩΤΕ και του Δημ. Πανεπιστημίου, προκειμένου:
ι.-) Να επεξεργασθεί λεπτομερώς το σχέδιο καθορισμού των επί μέρους ζωνών των παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (υποδοχείς βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, περιοχές οργάνωσης Τουριστικής ανάπτυξης, περιοχές λατομικών και μεταλλευτικών εκμεταλλεύσεων, περιοχές εγκατάστασης ιχθυοτροφείων, κλπ), καθώς και του συνολικού οδικού δικτύου, των λιμένων, των περιοχών ανάπτυξης α΄ και β΄ κατοικίας κλπ.
Των ανωτέρω όλων θα πρέπει ασφαλώς να προηγηθεί η οριοθέτηση κατά σειρά των περιοχών απολύτου προστασίας (εξαιρετικώς ευαίσθητα οικοσυστήματα, υγρότοποι, βιότοποι, δρυμοί κλπ) των ευπαθών οικοσυστημάτων (ακτές δάση & δασικές εκτάσεις) και να εκτιμηθεί η φέρουσα ικανότητά τους.
ιι.-) Να διερευνηθεί εάν, στα πλαίσια της εκπονούμενης υπό του ΥΠΕΚΑ αναθεώρησης του ΠΠΣΧΑΑ, θα εκπονηθεί και Στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, διαφορετικά να προταθεί εκπόνησή της με πρωτοβουλία της Περιφέρειας, για τους λόγους που εκτέθηκαν αναλυτικά, στο κεφάλαιο (Δ) της παρούσης.
ιιι.-) Να οροθετηθούν οι περιοχές Ειδικών Χωρικών παρεμβάσεων (ΠΕΧΠ), στις παραποτάμιες περιοχές του Ν.Έβρου, με περαιτέρω εξειδίκευση των κατευθύνσεων του επιβαλλομένου προς τούτο χωρικού σχεδιασμού.
ιν.-) Να μελετηθούν συστηματικά οι ανακύπτουσες αντιφάσεις μεταξύ αφ’ ενός των διαφόρων επιπέδων χωροταξικού σχεδιασμού και αφ’ ετέρου μεταξύ ΓΠΧΣ και ΕΣΠΑ, όπως εκτέθηκε στο κεφ.(Β)& (Γ) της παρούσης και επεξεργασθεί σύνολο εξειδικεύσεων και συμπληρώσεων των επι μέρους ρυθμίσεων, προς άρση των υφισταμένων αντιφάσεων.
Τέλος, θα ήταν νομίζω λάθος να θεωρηθεί ότι οι Αρχές της Βιωσίμου Αναπτύξεως θα εφαρμοσθούν αυτομάτως μόλις ενσωματωθούν στις επί μέρους δημόσιες πολιτικές. Θα ήταν πλάνη επίσης να νομισθεί ότι για τον σεβασμό τους είναι αρκετό το κύρος των κανονιστικών διατάξεων ή ακόμη και η ισχύς του καταναγκασμού. Η ιδέα της Βιωσίμου Αναπτύξεως, είναι καθ’ ευατήν μεγάλη πολιτιστική αλλαγή και ως τέτοια δεν μπορεί να συντελεσθεί μόνο με την ισχύ του νόμου. Το πλήρες περιεχόμενο της ιδέας είναι πράγματι ολόκληρο σύστημα δημοσίων πολιτικών που πρέπει να σχεδιασθεί και να υλοποιηθεί με μακρά χρονική προοπτική, άρτιo συντονισμό και συνεπή εφαρμογή.-
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης μετά από διαλογική συζήτηση και έχοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 179 παρ.4 του Ν. 3852/2010.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ
ΜΕ ΨΗΦΟΥΣ 39 ΥΠΕΡ, 2 ΚΑΤΑ
Τη σύσταση επιτροπής ανά Περιφερειακή Ενότητα αποτελούμενη από τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη, δύο περιφερειακούς συμβούλους, εκπροσώπους επιστημονικών φορέων (ΤΕΕ,ΓΕΩΤΕΕ,ΕΒΕ), του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και υπηρεσιακών παραγόντων της Περιφέρειας προκειμένου να υπάρξει έγκαιρη και συστηματική επεξεργασία εκ μέρους του Περιφερειακού Συμβουλίου, μιας ολοκληρωμένης πρότασης αναθεώρησης του ΠΠΣΧΑΑ
Κατά της ανωτέρω απόφασης ψήφισαν οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι κ κ.Τρέλλης Χρήστος , Ποτόλιας Χρήστος
Η παρούσα απόφαση έλαβε α/α 301 /2011
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΑΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ
Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΑΝ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ
Κωνσταντίνος Ζαγναφέρης
ΤΑ ΜΕΛΗ
1.Χουσεϊν Ερτζάν
2.Σαλήμ Σεβγκή
3.Νικολαίδης Ιωάννης
4.Ούστογλου Γεώργιος
5.Μουμίν Καάν
6.Τελλίδης Ιωάννη
7.Βαβίας Σταύρος
8.Πουρνάρα Μαρίκα
9.Χριστοδουλίδης Γεώργιος
10.Τσαλδαρίδης Αναστάσιος
11.Σαλτούρος Δημήτριος (απών)
12.Χαιτίδης Δημήτριος
13.Γερομάρκος Γεώργιος
14.Σιακήρ Αϊχάν
15.Κεφαλίδου Ανδρονίκη
16.Παπαθανάκης Σταύρος (απών)
17.Ουζούν Ιρφάν
18.Παπακοσμάς Κωνσταντίνος
19.Μαραγκού Γεωργία (απούσα)
20.Παπαδόπουλος Χρυσόστομος (απών)
21.Τσολάκ Σουάτ
22.Γκουγκουσκίδου Μαρία
23.Κανελάκης Ιωάννης
24.Ζιμπίδης Γεώργιος (απών)
25.Κουκουβέλα Ζουμπουλιά
26.Ματζιάρης Αντώνιος
27.Τσούλου - Τσαγκαλιδου Συρματένια(απούσα)
28.Σερέφια Σουλτάνα
29.Παπαδόπουλος Στυλιανός
30.Πατήρας Νικόλαος
31.Παυλίδης Γεώργιος (απών)
32.Καραβάς Κωνσταντίνος
33.Πέτροβιτς Δημήτριος
34.Μπαλίκας Ανδρέας
35.Μιχελής Κωνσταντίνος
36.Γαλαζούλας Χρήστος
37.Χατζή Μεμίς Τουρκές
38.Καβαρατζής Σταύρος (απών)
39.Μπαράν Μπουρχάν (απών)
40.Πατακάκης Ανάργυρος (απών)
41.Μαρκόπουλος Θεόδωρος
42.Παπαδόπουλος Κίμων
43.Μωυσίδης Παναγιώτης
44.Ζησίμου Γεώργιος – Παύλος (απών)
45.Αραμπατζής Αθανάσιος (απών)
46.Τρέλλης Χρήστος
47.Ποτόλιας Χρήστος
48.Χαρίτου Δημήτριος
49.Μακρής Αθανάσιος
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
κ.α.α.
ΔΟΥΚΕΝΗ ΚΑΜΠΑΝΤΑΗ